Zoals ik in mijn vorige blog geschreven heb, ben ik het bijenseizoen 2021 gestart met twee volken. Eén vrij groot volk en één wat kleiner volk. Dit kleinere volk heeft het helaas ook niet overleefd. Bij mijn buren, die ook bijen houden, gaat het ook niet goed met de volken. Zij wijten dit aan te weinig aanwezig stuifmeel voordat ze de winter in gingen. Ik denk dat de sterfte na de winter toch te maken heeft gehad met de temperatuurswisselingen. Eind februari temperaturen boven de 20 graden Celsius, en daarna de vrieskou, zie ook mijn vorige blog.

Het enige overgebleven volk heeft het bijenseizoen niet stilgezeten. Al vrij snel zat de kast vol met bijen en was het tijd om een kunstzwerm te maken, voordat de koningin en een deel van het volk zelf de kast verlaten. In een nieuwe kast heb ik een vijftal ramen geplaatst, twee ramen met honing en één met broed met daarnaast twee lege ramen. Vervolgens heb ik vier ramen uit de oude kast afgeslagen in de nieuwe kast. Omdat ik mijn koningin niet gemerkt heb, is het altijd afwachten of de koningin in de nieuwe kast zit of nog in de oude. Bij controle, een week later, blijkt de koningin in de nieuwe kast te zitten.
Na het maken van de kunstzwerm heb ik alle doppen meteen verwijderd uit de oude kast (ten minste dat dacht ik). Blijkbaar toch één over het hoofd gezien. Want voordat ik, na 13 dagen, de nieuwe moeren in de kast wilde laten lopen, had ik al een natuurzwerm in de boom hangen.

 

Op de 13^de dag heb ik de nieuwe moeren in de oude kast aan het eind van de dag de kast in laten lopen door de moerdoppen open te maken. Maar ook nu heb ik zeer waarschijnlijk niet alle moerdoppen opengemaakt, want daarna heb ik nog twee nazwermen gehad uit deze kast. Het blijft lastig dat zwermgedrag, aan de andere kant is het altijd wel een heel mooi gezicht (zolang ze maar in mijn tuin blijven). De ramen zitten nu zo vol met bijen dat het je dus ook zo een moerdop over het hoofd ziet.
Van de twee nazwermen was het laatste zwermpje een heel kleintje dat hoog in onze hazelnootboom zat. Omdat deze zo klein was en zo hoog in de boom, heb ik deze laten zitten. Het zou mij niet verbazen dat dit een koningin is geweest uit één van de natuurzwermen, die op bruidsvlucht was en waarbij een aantal bijen met haar mee gevlogen zijn.

Bij inspectie van de kunstzwerm, een week later, zag ik kalkbroed. Dit is een schimmelaantasting. Even was ik bang dat dit volk door deze schimmel ook ten onder zou gaan. Gelukkig was het volk sterk genoeg om dit zelf op te ruimen. 

Leggende koninginnen

Veertien dagen na het maken van de kunstzwerm heb ik de oude kast geïnspecteerd, hopende dat het volk inmiddels een leggende koningin heeft. Dit was inderdaad het geval. De nieuwe moer heeft de bruidsvlucht dus overleefd, dat is niet altijd vanzelfsprekend. Zo blijkt dat er in de twee natuurzwermen, die ik geschept heb en in een kast geplaatst, geen leggende koningin te hebben. Wanneer een bijenvolk geen leggende koningin heeft en er geen open broed aanwezig is, is het volk ten dode opgeschreven.  Ik grijp daarom kunstmatig in. De kunstzwerm met de oude koningin  is een klein volkje en ook één van de natuurzwermen is klein. Deze twee volken heb ik verenigd aan het eind van de dag. De broedkamer van de natuurzwerm heb ik op de broedkamer van de kunstzwerm gezet met een krant ertussen. Inmiddels hebben de bijen zich door de krant heen geworsteld en is het één vredig volkje geworden met een leggende (oude) koningin. De bovenste broedkamer heb ik inmiddels verwijderd en de raampjes hieruit heb ik rond de raampjes van de kunstzwerm gezet. 

Bij de andere natuurzwerm heb ik een raampje open broed gehangen uit de kast van de kunstzwerm, zodat ze (mocht er inderdaad geen koningin zijn) hieruit een nieuwe koningin kunnen kweken. De natuurzwerm had ik vijf ramen meegegeven en naast het vijfde raam een tussenschot geplaatst. Aan de andere kant van het tussenschot, de lege ruimte dus, hebben de bijen raat gebouwd, tegen de dekplaat aan. Dit is natuurlijk niet zo handig wanneer je de kast wil inspecteren, want je neemt bij het afhalen van de dekplaat meteen de raten mee.

Met pijn in mijn hart heb ik deze raten verwijderd. De raten zaten al vol met stuifmeel en honing, waar ik natuurlijk lekker van gesnoept heb (zonde om weg te gooien toch).

Ik heb mij afgevraagd waarom de bijen niet de ramen met kunstraat verder hebben uitgebouwd. Een logische verklaring is dat ik na het scheppen van de zwerm, de zwerm in de lege ruimte heb gekieperd en niet boven de ramen. Hierdoor zijn de bijen volgens mij in deze loze ruimte gaan bouwen. 

Honing

Dit jaar heb ik nog geen honing geslingerd. De kast met het oude bijenvolk heeft al wat honing verzameld in de honingkamer, maar deze is nog niet verzegeld. Wanneer ik een paar weken later weer in de kast kijk hebben ze nagenoeg geen honing meer. Ook de andere twee volkjes niet, dus ik besluit de volken bij te voeren met suikerwater. Tsja het leven van een imker gaat niet altijd over …. honing.

Kort samengevat heb ik nu een oud volk met een nieuwe moer, een kunstzwerm met oude koningin (die verenigd is met een natuurzwerm) en nog een natuurzwerm.
Bij controle van de laatste, de natuurzwerm, blijkt dit volk op dat moment nog geen eitjes te hebben. Omdat de kunstzwerm nog steeds erg klein is, besluit ik na een paar dagen dat ik deze moerloze natuurzwerm ga verenigen met de kunstzwerm. Wanneer ik alles klaarzet voor deze vereniging, zie ik opeen in de kast van de natuurzwerm meerdere eitjes in één cel. Als dit het gevolg is van eierleggende werksters dan is het niet verstandig om de kunstzwerm en dit moerloze volk te verenigen.  De kans bestaat dan dat dit ten koste van de koningin uit de kunstzwerm gaat en dat wil je natuurlijk niet.

Een dikke week later check ik de kast van de natuurzwerm nogmaals. Ik zie geen eitjes meer, wel gesloten broed (werksters en darren) en een paar lege moerdoppen. Ik besluit de kunstzwerm en natuurzwerm te verenigen. De broedkast van de natuurzwerm zet ik op de broedkast van de kunstzwerm met een krant ertussen. Nadat ik dit heb gedaan, twijfel ik even of dit wel de juiste keuze was. Lege moerdoppen in de kast, zou er dan toch een nieuwe moer in de natuurzwerm aanwezig zijn? Als deze moer dan maar niet de oude, al wel eierleggend, moer doodt. Gelukkig blijkt dit niet het geval. De twee bijenvolken zijn via de krant nader tot elkaar gekomen (waar een krant al niet goed voor is) en ik zie gelukkig nog eitjes in de raten.

Inwinteren

Uiteindelijk winter ik twee bijenvolken in: het oude volk met een nieuwe moer en de kunstzwerm (die verenigd is met een tweetal natuurzwermen) met de oude moer. In beide kasten zat al het nodige voer. De voedselvoorraad vul ik aan met suikerwater en 26 september kijk ik voor een laatste keer dit jaar in de kasten. Er zijn eitjes, gesloten broed en voldoende verzegeld voer om de winter mee door te komen. In plaats van de dekplaat leg ik doorzichtig afdekplastic op de bovenkant van de kast, zodat ik in de winter toch nog even in de kast kan kijken zonder de bijen te storen.