Roomboter maken van rauwe melk

Roomboter maken van rauwe melk

Echte pure roomboter maak je van de room afkomstig uit rauwe melk. Rauwe melk is melk die rechtstreeks uit de uier van de koe komt en niet verhit is of op enige andere manier verwerkt. Rauwe melk bevat daarom ook meer natuurlijke antilichamen, eiwitten en bacteriën dan melk uit de fabriek / winkel. Daarnaast bevat roomboter vitamine A, D, E en K. Over het algemeen bevat rauwe melk in de winter meer room dan in de zomer.
Gisteren heb ik 2 liter rauwe melk gehaald bij een boer hier in de buurt. De melk was nog warm toen deze vanuit de tank in mijn zelf meegebrachte fles gegoten werd.
Jarenlang is beweerd dat roomboter slecht voor je is in verband met de verzadigde vetten die in roomboter zitten. Nu blijkt dat margarine en halvarine, die industrieel geproduceerd zijn, transvetten bevatten wat ook niet goed is voor je gezondheid. Ik ben er zelf van overtuigd dat zelf gemaakte roomboter beter is dan margarine en halvarine (natuurlijk moet je dit wel met mate eten, het blijft wel vet).

Benodigdheden

2 liter melk
zout of kruiden (1/2 theelepel)

Bereidingswijze

– Laat de rauwe melk een dag staan in een glazen kom in de koelkast tot je duidelijk een roomrand aan de bovenkant verschijnt. Vervolgens schep je de bovenste roomlaag voorzichtig af met een lepel en doe dit in een schone pot (met deksel). Van deze room wordt de boter gemaakt. Als je niet aan rauwe melk kunt komen, kun je hiervoor ook slagroom uit de supermarkt gebruiken.

roomrand melk boter
De roomrand is zichtbaar.

Optioneel: de room laten rijpen (fermenteren, cultiveren, verzuren). Dit is niet noodzakelijk, maar het maakt de boter rijker van smaak. Vroeger werd dit gedaan om te voorkomen dat de boter zou bederven. Leuk om te zien hoe ze vroeger boter maakten (link). Bij rijpen van de room zorgen melkculturen in de room ervoor dat de room licht gaat verzuren. Er zijn twee manieren om dit te doen:

  • De room afgedekt, maar niet helemaal afgesloten voor ongeveer 24 uur bij kamertemperatuur (21 – 24 graden Celsius) laten staan. Hierdoor gaat de room verzuren. Let op: een licht zurig geurtje is prima, maar het mag niet bedorven ruiken.
  • Je kan bovengenoemd proces versnellen door er yoghurt of karnemelk aan de room toe te voegen (verhouding 450 ml room – 1 eetlepel yoghurt / karnemelk). Dit er doorheen roeren en binnen 5 – 6 uur is de room lichtjes verzuurd.

– Nadat de room lichtjes verzuurd is, schud je de afgesloten pot (zo’n 10 minuten). Zorg ervoor dat de pot maar voor de helft gevuld is. Na ongeveer 10 minuten zie je dat de vetmoleculen zich afgesplitst hebben. Je hebt nu boter en een vloeistof (karnemelk) in je pot zitten. Deze karnemelk kun je gewoon drinken en is heerlijk romig van smaak. Vele malen lekkerder dan uit de supermarkt.

roomboter karnemelk
De vetmoleculen hebben zich afgesplitst

– De karnemelk giet je af. De overgebleven boter moet daarna gespoeld worden in ijswater (water met ijsklontjes erin) om zo de boter van de resterende karnemelkresten te ontdoen. Wanneer het water niet meer troebel is, is het goed. Ik druk zelf met een houten lepel op de boter om zo de karnemelkresten te verwijderen. Je kan het ook met je handen kneden.

– Als laatste moet je ervoor zorgen dat zoveel mogelijk spoelwater uit de boter gehaald wordt. Dit doe ik door een houten lepel licht tegen de boter aan te drukken. Het water verwijder ik steeds en op het laatst leg ik een paar keer een keukenrolpapier op de boter en druk dit lichtjes aan (zorg er wel voor dat het keukenpapier niet achterblijft op de boter). De boter is nu klaar voor gebruik. Op zich heeft de boter al een heerlijke romige smaak, maar je zou eventueel ook zout of kruiden kunnen toevoegen. Van de 2 liter rauwe melk, heb ik ongeveer 100 gram boter gemaakt. Zelf heb ik een half theelepeltje zeezout toegevoegd.

roomboter

Naast de boter en een bekertje karnemelk houd je nog ongeveer 1,75 liter magere melk over. Omdat het eind van 2017 in zicht is, gebruiken we deze melk om het beslag voor de appelflappen te maken.
Natuurlijk kun je deze melk ook gewoon drinken. Ik raad wel aan de melk dat tot 75 graden Celsius te verwarmen om eventuele schadelijke bacteriën uit de melk te halen.

 

 

16 gedachten over “Roomboter maken van rauwe melk

  1. Ik weet niet wat voor een magische shake-techniek jij gebruikt, maar bij mij duurde het zeker dertig minuten 😂

  2. Leuke site heb je! Met veel plezier gelezen over boter maken. Het verzuren van de room met yoghurt en/of karnemelk was ik bij mijn eerste keer boter maken vergeten. Goede tip dat je er ook yoghurt in kan doen. Ik vraag me af of dat ook met kwark kan, weet jij dat? Er kwam uiteindelijk toch een aardige boter uit.

    1. Hallo Mirjam,

      Dank je. Het is niet noodzakelijk om de room met yoghurt of karnemelk te verzuren. Je kan de room ook afgedekt 24 uur op kamertemperatuur (21 graden) laten staan. Dan verzuurt de room ook. Ik heb het proces nog nooit met kwark verzuurt, weet dus ook niet of dat kan. Kwark krijg je door naast melkzuurbacteriën, zoals bij yoghurt, ook stremsel toe te voegen aan de melk. Het is eigenlijk een soort hele verse kaas. Het is natuurlijk altijd leuk om te kijken wat er dan gebeurt als je kwark toevoegt.
      Wat leuk hè je zelfgemaakte boter. Succes ermee, en mocht je het gaan uitproberen met kwark dan hoor ik graag wat het resultaat is. Groet Karin

  3. Bedankt voor je duidelijke uitleg. Misschien een rare vraag, maar als je de melk wel moet verhitten voor gebruik ivm bacteriën, hoe zit het dan met de boter en de karnemelk?

    1. Roomboter kun je niet van gepasteuriseerde melk maken volgens mij. De melk uit de supermarkt krijgt geen roomlaagje als je deze laat staan, dus dan kun je ook geen room afscheppen. Wellicht kun je de room pasteuriseren, want alle slagroom uit de supermarkt is ook gepasteuriseerd. Maar ik heb hier geen ervaring mee.

      1. Het kan ook van gepasteuriseerde melk. Alleen is de melk in de supermarkt naast gepasteuriseerd ook gehomogeniseerd. Dit zorgt ervoor dat de melk niet oproomt. Dus als je zelf rauwe melk koopt en deze pasteuriseerd kan je er daarna zeker boter en karnemelk van maken.

  4. Heldere uitleg, waarvoor dank. Als je pasteuriseert gaan er toch ook veel voedingsstoffen verloren?
    Ik heb begrepen dat veel melk intolerantie eigenlijk een pasteurisatie intolerantie is. Mensen kunnen dan wel rauwe melk drinken. Wij hebben zelf koeien, drinken allen al jaren rauwe melk en zijn vrijwel nooit ziek.

    1. Dank voor je reactie. Wat heerlijk dat jullie zelf koeien hebben en zo makkelijk aan rauwe melk kunnen komen. Rauwe melk vind ik persoonlijk toch het lekkerste en in mijn optiek is het ook gezonder dan gepasteuriseerde melk. Vroeger dronken we als kind bij mijn opa en oma altijd melk rechtstreeks van de koe, ook nog nooit ziek van geweest. Natuurlijk moet je wel schoon werken en net als bij al het eten en drinken altijd eerst ruiken, kijken en proeven of het nog goed is. Net als jij denk ik ook dat er inderdaad veel voedingsstoffen, maar ook goede bacteriën verloren gaan door pasteurisatie. Die goede bacteriën komen je darmflora weer ten goede. Ik heb inderdaad ergens gelezen dat rauwe melk het enzym lactase bevat dat je lichaam helpt bij de vertering van lactose, maar dat werkt ook weer niet bij iedereen met een lactose intolerantie.

  5. Bedankt voor alle info en tips!
    Voor wie het interessant vindt:
    Hier een gezin met heel veel lactose en (gepasteuriseerde!) koemelkeiwitallergieën: de rauwe melk en rauwmelkse producten worden al jarenlang uitstekend verdragen en dragen (merkbaar) bij aan de gezondheid.

    1. Dank je wel Nelleke. Ik hoor (lees) dat ook vaker dat rauwe melk wel verdragen wordt bij mensen met een lactose intolerantie (trouwens niet bij iedereen). Het schijnt dat pasteuriseren de structuur van lactose verandert en zowel enzymen als bacteriën vernietigen die lactose beter opneembaar maakt.

  6. Hoi ik ben ook bezig met het maken vanzelf roomboter nu vraag ik me af Ik lees soms dat je de rauwe melk in een lage kom of schaal moet plaatsen nu heb ik een zo’n grote glazen pot van 3 liter die ik dan ook helemaal gevuld heb met rauwe melk is dit aan te raden en daarnaast moet ik de rauwe melk met de pot in de koelkast bewaren of is het ook gewoon prima om dit buiten de koelkast in de keuken te bewaren op kamertemperatuur

    1. Hoi Rahide,

      Zelf room de rauwe melk uit de koelkast af en daar maak ik boter van. Van de overgebleven magere melk kun je opdrinken of pannenkoeken oid van maken. Als de opening van de glazen pot groot genoeg is om met een lepel de room af te scheppen is dat geen probleem. Succes@

      Groetjes Karin

  7. Wauw wat een leuke site,

    Ik heb een vraagje, ik heb de room 24 uur laten staan en ben aan het schudden. Alleen ik hou hele dikke room over?
    Moet ik blijven schudden?

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.